Bitkilerde Protein Var mıdır?
Veganlara en sık sorulan sorulardan biri bitkilerde protein var mıdır sorusudur. Protein hücrelerin bir arada durmasını sağlayan organik bir bileşik olduğu için bir miktar bile olsa her besinde bulunur. Birçok insan proteinin yalnızca ette ve diğer hayvansal ürünlerde bulunduğunu; bitkilerin ise protein açısından fakat olduğunu düşünür. Sanılanın aksine protein bakımından zengin bitkisel kaynakları tercih ederek, beslenmede iyi bir denge kurmak mümkündür. Soya ürünleri, baklagiller protein açısından zengin gıdalardan bazılarıdır. Yapılan çalışmalar kadınların günde yaklaşık 46 gram erkeklerin ise günde yaklaşık 56 gram protein almasının uygun olduğunu gösteriyor. 100 gram barbunyadan 21 gram protein alabildiğimize göre bitkisel beslendiğimiz taktirde günlük protein ihtiyacımızdan hiç uzak kalmıyoruz. Bu elbette kişiden kişiye, yaşa ve yaşam tarzına ve kişinin yaptığı aktivitelere göre değişiklik gösterebilir. Ancak ortalama bir insanın bitkisel beslenerek günlük protein ihtiyacının tamamını karşılayabileceği bir gerçektir.
İnsanlar Neden Et Yer?
İnsanların et yemesindeki en temel sebep vücudun günlük protein ihtiyacının en pratik çözümlerinden biri olmasıdır. Ancak elbette günlük protein ihtiyacımız farklı şekillerde de giderilebilir. Üstelik bitkisel protein kaynakları etten çok daha sağlıklıdır. Bu nedenle et yemenin asıl sebebinin alışkanlıklarımız olduğunu söyleyebiliriz. Vücudumuzun olmazsa olmaz yapı taşlarından olan protein ihtiyacımızı bitkisel kaynaklı besinleri tüketerek de karşılamamız mümkündür. Bitkide protein ne arar, varsa bile bize yetmez gibi ön yargılarınız varsa onları bir kenara bırakarak yazıyı okumaya devam edin.
Bitkisel Seçimler Neden Önemli?
Günümüzde küresel ısınmanın başrol oyuncuları arasında gösterilen hayvancılık sektörünün çevreye verdiği zararlar gün geçtikçe artıyor. Bununla birlikte bu sektörün basamaklarında yer alan hayvanlar türlü işkencelere maruz bırakılıyorlar. Üstelik hayvansal ürünlerin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri de artık daha yakından görülebiliyor.
Bugün çevre ve sağlık STK’ları, et tüketimi üzerinde oluşturduğu baskı sayesinde etsiz ürün talebinin yükselmesini sağladı. İnsanların et tüketimini sıfırladıkça, bu yaşam tarzı konusunda toplumda farkındalık da oluşuyor. Yapılan çalışmalarda bitkisel ürünlerin, hayvansal ürünlere göre çok daha düşük karbon ayak izi bıraktığı görülüyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü hayvancılık sektörünün insanlar tarafından üretilen sera gazı emisyonunun %18’ine karşılık geldiğini açıkladı. Bu oran dünyadaki tüm taşımacılıkta kullanılan oranın toplam emisyonundan fazla. Bu konu hakkında dilerseniz Cowspiracy belgeselini izleyerek daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Bitkisel Protein Neden Daha İyidir?
Günümüzde insanlar tarafından tüketilen et ve çeşitli hayvansal besinler, üretilen çiftlik hayvanlarının öldürülmesi sonucunda elde edilir. Yani bu ürünler doğal koşullar ile elde edilmez, fabrikasyon bir üretim sonucunda ortaya çıkarlar. Besi hayvanlarının “üretimi” -buna balıkçılık da dahildir- kötü koşullarda, birçok farklı ilaçlar kullanılarak ve insani olmayan şartlar altında gerçekleştirilir. Çiftliklerde bir arada yaşayan yüzlerce ve hatta binlerce hayvanı hastalıklardan koruyabilmek için yapılan kimyasal dezenfeksiyon çalışmalarının yanı sıra antibiyotik kullanımı da oldukça yaygındır. Bugün çiftlik hayvanlarının tamamı antibiyotiklere maruz kalmaktadır.
Bir anlamda et yemek ve hayvansal besinler tüketmek tüm bu üretim sürecinde kullanılan ilaçları, hormonları ve çeşitli kimyasalları vücudumuza sokmak demektir. Bunun yanı sıra hayvansal ürünlerde bulunan doymuş yağlar da çeşitli sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Bu nedenle bitkisel protein tüketen insanlar tüm bu katkı maddelerinden ve doymuş yağlardan uzak kalabilmektedir. Hayvansal proteinin besleyiciliğine karşı bitkisel proteinin içinde etten daha fazla besin ve lif vardır. Eşit vitamin profillerine bakıldığında ise et daha çok doymuş yağa sahiptir. Bu insan vücudu için sağlık açısından büyük bir risk oluşturur. Bitkisel proteinlerin tüketiminin de kalp-damar hastalıkları riskini azalttığı yapılan çalışmalarda görülmüştür.
Bitkisel Protein Kaynakları Nelerdir?
Bitkilerde protein var mıdır sorusuna daha net bir cevap vermemiz gerekirse; bitkisel protein dendiğinde akla ilk olarak baklagiller; yani mercimek, fasulye, nohut, bezelye gibi seçenekler gelir. Bu ürünler iyi birer protein kaynağıdır. Baklagillerin yanı sıra yulaf, arpa, kinoa gibi tahıl grubuna giren ürünler, kabuklu yemişler, soya ürünleri de protein bakımından oldukça zengindir. Aşağıda hangi üründe kaç gram protein olduğunu gösteren birkaç örneği sizin için sıraladım. Hayvansal protein ile daha iyi karşılaştırma yapabilmek için referans olarak 1 yumurtanın 6 gr protein içerdiğini aklımızda tutarak bu listeye hep birlikte bakalım.
- 1 bardak pişmiş mercimek: 18 gr protein
- 1 bardak pişmiş kinoa: 9 gr protein
- 1 bardak pişmiş karabuğday: 6 gr protein
- 1 bardak pişmiş fasulye: 15 gr protein
- 1 bardak pişmiş bezelye: 15 gr protein
- 1 bardak pişmiş fava fasulyesi: 10 gr protein
- 1 kase yulaf: 11 gr protein
- 100 gr. arpa: 12 gr protein
- 28 gr. antep fıstığı (49 adet): 6 gr protein
- 28 gr. kabak çekirdeği (85 adet): 5 gr protein
- 2 yemek kaşığı chia tohumu: 4 gr protein
- 1 yemek kaşığı kenevir tohumu: 11 gr protein
1 yumurtada bulunan 6 gram protein referans aldığımız yukarıdaki tabloyu iyice incelediğimizde gerçekte insanların protein için et ya da hayvansal ürünler tüketmelerinin gerekli olmadığını görüyoruz.
Et yemezsek ölür müyüz?
Peki ya et yemezsek ne olur? Gerçekten sanıldığı gibi ölür müyüz? Merak ediyorsanız Vegan Patates‘in bu açıklayıcı videosunu izleyebilirsiniz.
