Sürdürülebilir beslenme olan bitkisel beslenme hem ucuz hem de sağlıklı

Oxford Üniversitesi tarafından küresel çapta yürütülen bir araştırmaya göre vegan ve vejetaryen diyetler, yüksek gelirli ülkelerdeki en ucuz diyet türleri. Miguel Barclay de, yüzlerce tarife zaman harcamakla elde ettiği deneyimine atıfta bulunarak bu görüşe katılıyor.

Vegan, vejetaryen ya da fleksitaryenliği seçmenin hâlâ ayrıcalıklı orta sınıfın ya da ‘uyanışa geçmiş’ Hollywood oyuncularının bir ayrıcalığı olduğu düşünülüyor. Ancak Oxford Üniversitesi’nin yeni araştırmasına göre Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Avustralya ve Batı Avrupa ülkeleri gibi ülkelerde yaşıyorsanız; bu diyetlerden birini benimsemeniz yemek faturanızı üçte bir oranında azaltabilir!

10 Kasım 2021 tarihinde Lancet Planetary Health’de yayınlanan, yedi sürdürülebilir diyetin maliyetini 150 ülkedeki tipik diyetle kıyaslamak için Dünya Bankası’nın Uluslararası Karşılaştırma Programındaki gıda fiyatlarını kullanan çalışma sonucunda ortaya çıkan veriler şunlar:

• Vegan diyet düzenleri, yüksek gelirli ülkelerdeki en uygun fiyata sahipler ve gıda maliyetlerinde üçte bire varan tasarruf sağladılar (Diyet listesine bağlı olarak %21 ile %34 arası bir oranda azalma).
• Düşük et ve süt içeriğine sahip fleksitaryen diyetler, maliyetleri %14 oranında azalttı.
• Vejetaryen diyetler de vegan diyetlere benzer oranda azalmalarla (%27-31) ikinci sırada yer aldı.
• Pesketaryen diyetlerde ise maliyetler %2 civarında artış gösterdi.

Daha fazla bitkisel gıda içeren bu diyetlerin; kalp sağlığı, kanser riski ve diğer diyetle ilişkili sağlık etkileri için daha çok kabul gördüğünü ve tipik batı diyetlerinden önemli ölçüde daha düşük karbon ayak izlerine sahip olduğunu belirtmekte fayda var.

Oxford Martin Gıda Geleceği Programı araştırmacısı Dr. Marco Springmann, konu hakkında şunları söyledi: “Vegan, vejetaryen ve fleksitaryen diyetler sayesinde inanılmaz oranlarda para tasarrufu yapılabileceği gerçeğinin insanları şaşırtacağını düşünüyoruz. Benim gibi bilim insanları sağlıklı ve çevre dostu beslenmeyi savunurken, genellikle sırça köşklerde oturduğumuz ve çoğu insan için ekonomik bakımdan erişilemeyen bir şeyi teşvik ettiğimiz konuşulur. Yaptığımız bu çalışma; gerçeğin, konuşulanın tam tersi olduğunu gösteriyor. Bu diyetler, hesap bakiyenizin yanı sıra sizin ve gezegenimizin sağlığı için daha iyi olabilir.”

En çok satanlar arasında yer alan ‘Bir Pound’luk Yemekler’ kitap serisinin yazarı Miguel Barclay, buna katılarak şu ifadelerde bulundu: “Eti azaltmanın veya tamamen ortadan kaldırmanın size para kazandıracağı konusunda ben de aynı fikirdeyim. Hemen her bütçeye uygun yemeklerle dolu yedi adet yemek kitabı yazdım ve bu yüzlerce tarife mal oldu. Hiç şüphesiz vegan ve vejeteryan yemekler, etli tariflerden büyük oranda daha ucuz.”

Çalışmada, bütün gıdalar üzerine odaklanıldı ve yüksek oranda işlenmiş et ikameleri ve restoranlarda veya paket servis aracılığıyla yemek yemek hariç tutuldu. Çalışmada, yılda 11 milyona kadar ölümü önleyecek ölçüde sağlık dostu olan ve aynı zamanda 10 milyar insana yetecek kadar gıda üretmemize izin verecek ve bunu yaparken de çevresel sınırları aşmayacak düzeyde bir sürdürülebilirliğe sahip olacak şekilde tasarlanan EAT-Lancet Gezegensel Sağlık Diyetine dayalı fleksitaryen bir diyet uygulandı. Bu diyette; haftada bir porsiyondan az kırmızı et, haftada iki porsiyon kümes hayvanı, haftada iki balık ve günde bir porsiyon süt bulunuyor. Vejetaryen ve vegan diyetlerinde bu hayvansal ürünler; baklagiller ve meyveler, sebzeler veya baklagiller ve tam tahılların kombinasyonları ile değiştirildi.

Bu araştırma aynı zamanda Hindistan alt kıtası ve Sahra Altı Afrika gibi düşük gelirli bölgelerde sağlıklı ve sürdürülebilir bir diyetle beslenmenin; tipik bir Batı diyetinden dörtte bire kadar daha ucuza mal olacağını, ancak ülkede uygulanan mevcut diyetlerden en az üçte bir oranda daha pahalı olacağını ortaya çıkardı. Ayrıca çalışma, hangi diyet türünün satın alınabilirliğinin iyileştirebileceği ve diyet maliyetlerinin düşürebileceğini görmek için çeşitli politika seçeneklerine bakıldığında; özellikle düşük gelirli ülkelerde ekonomik kalkınmanın artması, israfın azaltılması ve indirimlerle birleştirildiğinde, önümüzdeki on yıl içinde sağlıklı ve sürdürülebilir diyetleri her yerde karşılanabilir hale getirmenin mümkün olduğunu keşfetti.

Dr. Springmann, konu hakkındaki görüşlerini şu sözlerle dile getirdi: “Sağlıklı ve sürdürülebilir bir diyetle beslenmek hemen her yerde mümkündür ancak politik anlamda bir irade gerektirir. Mevcut düşük girdili diyetler, büyük miktarlarda nişastalı yiyecekler içerme eğilimindeler ve bu nedenle sağlıklı olduğunu bildiğimiz yiyeceklerden daha yeterli değiller. Bununla birlikte, genellikle insanda yeme isteği uyandıran Batı tarzı diyetler sağlıksız, büyük ölçüde sürdürülemez ve düşük gelirli ülkelerde karşılanamaz. İncelediğimiz sağlıklı ve sürdürülebilir beslenme modellerinden herhangi biri sağlık, çevre ve ekonomi açısından daha iyi seçenekler; ancak bunları hem ekonomik hem de her yerde arzu edilir kılmak için teşviklere ve ilerici gıda politikalarına ihtiyaç var.”

Türkiye’de bitkisel beslenme

Türkiye’de de bitkisel beslenme, eğer her gün vegan et ve süt ikameleri yemiyorsanız en uygun fiyatlı ürünlerden oluşan bir diyet olma durumunu koruyor. Kur dalgalanması ile birlikte artan ürün fiyatları önceki yıllara göre bitkisel ürünlerle beslenenlerin cüzdanlarını da etkiliyor ancak hala bakliyatlar, sebzeler, tahıllar hayvansal ürünlere oranla daha uygun fiyatlı seçenekler.

Ayrıca vegan et ve süt ürünlerin sayısının artmasıyla birlikte piyasada önceki alternatiflere göre daha uygun fiyatlı seçeneklerin sayısı da artıyor. Paketli vegan et ve süt ürünlerini tüketmek istemeyenler ise bakliyatlar, kuruyemişler ve tahılları kullanarak kendi damak zevklerine göre çok çeşitli ürünleri evlerinde üreterek sosyal medya hesaplarından paylaşıyor.

 

Kaynak: theveganreview.com/